Van vader op zoon
Oprichter Willem Frederik Bunschoten heeft zijn fonds vernoemd naar zijn vader, ingenieur Etward Bunschoten. Een korte historie van vader en zoon Bunschoten is meteen ook een kijkje in de geschiedenis van de familie, die bestond uit Etward en Gesina Bunschoten en hun zoons Willem en Henk.

Ir.Etward Bunschoten en Gesina Bunschoten Van den Broek

Ir.Etward Bunschoten (1892-1976)
Etward Bunschoten werd geboren in 1892. De bijzondere schrijfwijze van zijn voornaam verwijst naar een oorspronkelijke betekenis van etward, namelijk ‘bewaker van het huis’. Bunschoten heeft die betekenis van zijn naam beslist eer aangedaan. De familie van zijn vrouw, Gesina Bunschoten-Van den Broek, bezat een grote plantage in het toenmalige Nederlands-Indië, en het ‘bewaken’ van dat vermogen heeft uiteindelijk via zoon Willem geleid tot de oprichting van Het Bunschoten Fonds.

Etward Bunschoten kwam uit een familie die zich voornamelijk met wijnhandel bezighield, maar koos zelf voor een andere weg. Hij studeerde cum laude (zowel alfa als beta) af aan het gymnasium. Hij ging werken voor de Hollandse Draad- en Kabelfabriek (DRAKA) als hoofdingenieur van het laboratorium. Voor de oorlog controleerde hij bijvoorbeeld de elektrische uitrusting van duikboten. Na de oorlog begaf hij zich naar Detroit om daar samenwerking op poten te zetten en de komst van de eerste kunststoffen naar Nederland mogelijk te maken. Bunschoten stond mede aan de wieg van industriële vernieuwing in Nederland.

Zoon Henk Bunschoten (1927-2013) haalde in de laatste maanden voor de oprichting van Het Bunschoten Fonds herinneringen op: ‘Vader was een bijzonder mens. Naast zijn werk musiceerde hij volop en die reputatie had hij ook. Toen hij in de Verenigde Staten was, werd er op bijeenkomsten geroepen: “Bunny, aan de piano!” Hij was niet alleen goed op de piano, maar ook op alt en viool. Dat spelen deed hij voor zijn plezier en daar maakte hij dan ook echt werk van. Hij speelde veelvuldig samen met de pianoleraar van mijn broer Willem. Ik kan me herinneren hoe ik in mijn studententijd op zaterdag thuiskwam, dan werd er lekker gegeten, mijn moeder zong dan en mijn vader begeleidde haar op de piano.’

Ir. Etward Bunschoten droeg zijn liefde voor klassieke muziek zo overtuigend over op zijn zoon Willem, dat die in de nadagen van zijn leven besloot een muziekfonds in zijn naam op te richten.

Willem Bunschoten (1932-2011)
Muziek was een rode draad in het leven van Willem Bunschoten. Hij kreeg dat met de paplepel ingegoten van zijn muzikale ouders. In tegenstelling tot zijn broer Henk Bunschoten, die eerst naar de Koninklijke Marechaussee ging en later als jurist de vleugels uitsloeg en onder meer verantwoordelijk werd voor de toenmalige ABN Bank in Suriname, koos Willem voor de muziek en leefde in toenemende mate een teruggetrokken bestaan. Jarenlang gaf hij pianoles in onder meer Naarden-Bussum en Weesp.

Na het overlijden van zijn ouders begon Willem Bunschoten een zoektocht naar diepere waarden, die leidde tot zijn belangstelling voor het soefisme, een mystieke traditie met wortels in de islam. Hoewel er geen precieze definitie van bestaat draait de soefileer om harmonie, liefde en schoonheid, en heeft daarmee grote invloed gehad op de denkwijze van Willem Bunschoten. Gedurende enige tijd was hij voorganger in de soefitempel te Katwijk.

Een groot deel van zijn leven — vanaf de vijftiger jaren — woonde Willem in Amsterdam. Daar heeft hij ook nog enige tijd een klein orkest gedirigeerd. Henk Bunschoten herinnerde zich zijn broer als een attent en zorgzaam mens. ‘Willem kwam vroeger vaak op bezoek en dan werd er gezamenlijk gekookt. Hij nam dan niet alleen een vegetarisch recept mee, maar ook een tas vol verse ingrediënten van de markt in Amsterdam.’

Met het vermogen dat Willem Bunschoten erfde van zijn ouders, en later van zijn nicht Titia van den Broek, had hij geen echte binding. Hij beschouwde het geld niet als zijn eigendom, maar als iets wat hij had gekregen en tenslotte weer moest doorgeven, als een echte Rentmeester dus. Omdat hij zelf geen erfgenamen had, zocht hij voor zijn vermogen op het eind van zijn leven een andere bestemming. Die vond hij in de muziek. De laatste jaren van zijn leven maakte Willem Bunschoten zich als muziekliefhebber grote zorgen over de toenmalige bezuinigingen door de overheid. Het rigoureus schrappen van veel steun aan culturele instellingen en activiteiten was hem een doorn in het oog. Cultuur is kwetsbaar, was zijn opvatting. Met het oprichten van Het ir. Etward Bunschoten Fonds wilde hij een positieve bijdrage nalaten aan onze cultuur.

Van plantage ‘Lodaja’ tot Stichting het ir. Etward Bunschoten Fonds
Het ir. Etward Bunschoten Fonds dankt zijn bestaan deels aan de voormalige plantage ‘Lodaja’ in voormalig Nederlands-Indië. Dit familiebezit werd bestuurd vanuit gebouw De Kolk in Amsterdam en vanuit Bandoeng. De kinaplantage Lodaja lag ongeveer 40 kilometer ten zuiden van Bandoeng, op ongeveer 1.600 meter hoogte op de westhelling van de Kendeng op West-Java. De kinaboom is bekend als bron voor de organische stof kinine en andere grondstoffen.

Uit het familiearchief
Tot de nalatenschappen van Willem en Henk Bunschoten behoort onder meer een grote collectie foto’s. Deze foto’s zijn op glasplaten afgedrukt. Deze ‘droge fotografie’ methode werd in 1871 uitgevonden door de Engelse arts Richard Maddox: de zilvergelatinedruk. Hij gebruikte daarvoor een glasplaat waarop zilverbromide in een gelatine laag ingebed werd. Dit is in feite de oervorm van de huidige fotografische films.

Hierdoor kunnen we concluderen dat de foto’s uit het familiearchief in elk geval na 1871 zijn gemaakt. Over meer informatie beschikt Het Bunschoten Fonds op dit moment helaas niet. We tonen hier graag een kleine selectie van beelden van vrienden en familie uit die tijd, naar we aannemen van de familie van mevrouw Gesina Bunschoten-Van den Broek (moeder van Willem en Henk Bunschoten), eigenaren van de plantage in het toenmalige Nederlands-Indië.

Wie meer informatie heeft over deze foto’s, is natuurlijk van harte uitgenodigd om deze informatie met ons te delen.